Jedno z moich ulubionych ziół. Kocanki piaskowe Helichrysum arenarium rośnie pospolicie w całej Polsce i jest objęte częściową ochroną gatunkową. Z tego powodu najlepiej kupić kwiat Flos Helichrysi w sklepie zielarskim, internetowym lub aptece. Można też pokusić się o uprawę z nasion, sadzonek lub przez kłącza. Warto wepchnąć to zielsko w ług i tłuszcze, żeby mydło kocankowe cieszyło zmysły.
Surowcem zielarskim jest ziele i kwiat. Ja ze względu na pożądany słoneczny kolor wybieram sam kwiat. Kluczową substancją są chalkony – rozpuszczalne w tłuszczach i alkoholach. To one nadają ciepłą barwę i słodki zapach mydłu, do którego użyjemy maceratu olejowego z kwiatu kocanki. Ponadto zawiera flawonoidy, naryngeninę, kemferol, apigeninę, luteolinę i kwercetynę, kwasy fenolowe (kawowy, syryngowy, protokatechowy, kumarowy), garbniki, fitosterole (kampesterol, beta-sitosterol), hydroksykumaryny (umbeliferon, eskuletyna, skopoletyna), olejek eteryczny, barwniki (arenol, homoarenol), ftalidy (5,7-dwuhydroksyftalid), trójterpeny (kwas ursolowy). To bogactwo substancji daje działanie przede wszystkim antyseptyczne – w ujęciu mydlarskim.
Do rzeczy 🙂
Głównym składnikiem mydła będzie oliwa z wytłoczyn oliwek albo inna i to na niej robimy macerat. Kwiatostany spryskujemy alkoholem, odstawiamy pod przykryciem na pół godziny. Następnie zalewamy oliwą tak aby została ok. centymetrowa warstwa nad kwiatami. Zakręcamy i wkładamy do kąpieli wodnej o temperaturze wody nie przekraczającej 80 stopni. Pichcimy przez ok. godzinę, wyłączamy i zostawiamy do ostygnięcia. Przecedzamy i otrzymujemy cudnie ciepło pachnący wakacjami macerat.
Receptura – mydło kocankowe – metoda CP czyli na zimno
- 720g oliwy z wytłoczyn oliwek – pomace – macerat z kwiatu kocanek (72%)
- 220g oleju kokosowego rafinowanego (22%)
- 30g oleju z pestek winogron (3%)
- 30g oleju rycynowego (3%)
- 280g wody (28%) – napar na kwiatach kocanki
- 137g NaOH – co da nam przetłuszczenie 5%
Robimy ług na naparze z kwiatów kocanki (polecam go wcześniej zamrozić) i roztapiamy tłuszcze, studzimy do temperatury 30-35 stopni. Mydła ziołowe na maceratach, naparach, czy tylko z dodatkiem ziół wymagają niskiej temperatury łączenia. Macerat ziołowy najlepiej dodać już po wstępnym wymieszaniu ługu i pozostałych tłuszczów. Ponieważ receptura zawiera dużą część tłuszczów płynnych (właściwie cała, bo olej kokosowy w temperaturze pokojowej jest półpłynny) blendując, nie czekajcie na ślad mydlany. Jak tylko utworzy się jednorodna, nierozdzielająca emulsja przelewajcie do formy. Nie trwa to długo, trzeba mieszać i blendować naprzemiennie ze względu na redukcję wody. Mydło można kroić po ok. 6-8 godzinach. Dodatek oleju z pestek winogron i rycynowego powoduje, że mydło jest plastyczne, łatwo się kroi i nie kruszy.
dla zapachu warto poczekać
Kocankowe będzie dojrzewało dłużej. Podobnie jak marsylskiemu trzeba dać mu ok. 4 miesięcy. Jednak warto czekać, bo mydło kocankowe odwdzięczy się delikatnym i pełnym słońca aromatem.
Miłego kręcenia 🙂
Źródła:
Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz 1885, Gera, Germany
rozanski.li Kocanki jeszcze kwitną. Helichrysum (Flos Helichrysi = Flores Stoechados) w fitoterapii
Dz.U. z 2014 r. Nr 0, poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin