Soapcalc. Kalkulator mydlany. Krok po kroku.

Kalkulator mydlany to chyba najlepsza rzecz na jaką może natrafić początkujący mydlarz. Gotowe receptury może i kuszą prostotą wykonania, oszczędnością czasu. Jednak żadne mydlenie nie da takiej satysfakcji, jak zaplanowane od początku do końca samemu. Tutaj z pomocą przychodzi kalkulator mydlany. Soap calc. Kalkulator mydlany. Krok po kroku.

Soap calc jest w gruncie rzeczy naprawdę prostym narzędziem, który każdemu umożliwi zaprojektowanie własnych receptur. Narzędziem, którego nie należy się obawiać, gdyż jest proste i intuicyjne a opanowanie go serio nie zabierze wam wiele czasu.

Zacznijmy od początku. Po wejściu na stronę kalkulatora oczom naszym ukazuje się taki oto interfejs:

Kalkulator jest bardzo intuicyjny, ba, mamy nawet wszystko ładnie ponumerowane, żeby spokojnie wszystko zrobić w prostych krokach. Krokami tymi zajmiemy się poniżej.

1. Wybór wodorotlenku

Pierwszy krok jest banalny, musimy określić czy nasz produkt będzie mydłem sodowym czy potasowym. Wybieramy z dostępnych opcji NaOH (wodorotlenek sodu) w przypadku mydła sodowego i KOH (wodorotlenek potasu) w przypadku potasowego. Ważne jest, by w przypadku mydła potasowego zaznaczyć opcję “90%” (pozostałe 10% to woda i węglan potasu). KOH jest znacznie bardziej reaktywny oraz higroskopijny od wodorotlenku sodu i stuprocentowy wodorotlenek szybko zacząłby reagować z wodą i dwutlenkiem węgla w powietrzu.

2. Waga tłuszczów

Podejrzewam, że najłatwiejszą opcją dla wszystkich będą tutaj gramy. Wpisanie łącznej wagi naszych tłuszczów jest ważne, jeśli chcemy później korzystać w kroku 6.
O tym później.

3. Woda na ług

W tym miejscu możemy poczuć się trochę zagubieni. O co tu tak właściwie chodzi? Po co tyle możliwości?
Opcja pierwsza “Water as % of oils” oblicza nam ilość wody na podstawie wagi użytych tłuszczów. Jest to najprostsza dla początkującego mydlarza opcja. Wartość domyślna jest jednak bardzo wysoka.Przy takiej ilości wody, będziemy musieli długo poczekać aż mydło będzie nadawać się do pokrojenia. W przypadku niektórych receptur z dużą ilością płynnych tłuszczów, ta ilość czasu mogłaby sięgnąć nawet tygodnia. Dacie wiarę, że komuś by się chciało tyle czekać z krojeniem mydła? Dodatkowo leżakowanie w celu odparowania nadmiaru wody trwałoby WIEKI, koszmar jakiś. Ja bym umarł z niecierpliwości. Spokojnie możecie zmniejszyć ilość wody do 28%, nawet, jeśli pierwszy raz robicie mydło. Woda wbrew powszechnej opinii nie ma aż tak dużego wpływu na gęstnienie masy mydlanej.

Kolejne dwie opcje bazują na wyliczonej przez kalkulator ilości wodorotlenku dla zmydlenia naszych określonych tłuszczów. Od razu powiem, że z opcji numer dwa nie zdarzyło mi się korzystać. Uważam ją za najmniej praktyczną jeśli chodzi o potrzeby mydlarskie. O co chodzi? Kalkulator na podstawie wprowadzonych tłuszczów i ich ilości wyliczy nam ilość wodorotlenku potrzebnego do zmydlenia naszego tłuszczu. Następnie na podstawie ilości wodorotlenku policzy nam ile wody będziemy musieli dodać, żeby uzyskać roztwór o wybranym stężeniu. Jeśli wybierzemy tę opcję, procent który wpiszemy w okienko będzie udziałem wodorotlenku w naszym roztworze. Przykładowo jeśli założymy sobie 33% to mamy: 67%wody +33%wodorotlenku = 100% roztworu.

Opcja trzecia “water:lye ratio” jest równie przydatna co pierwsza. Przyda nam się zwłaszcza w sytuacji kiedy chcemy zrobić np. potasowe na zimno i zależy nam, żeby wody było jak najmniej. Najmniej, czyli wystarczająco, żeby rozpuścił nam się cały wodorotlenek (w przypadku wodorotlenków jest to taka sama ilość wody co wodorotlenku).
Działa to bardzo prosto. Wpisujemy proporcję wody do wodorotlenku np 2:1 (2 części wody do 1 części wodorotlenku), 1:1 (1 część wody do 1 części wodorotlenku).

4. Przetłuszczenie i zapach

Czym jest przetłuszczenie? Jest to % naszych tłuszczów który nie uległ zmydleniu ponieważ użyliśmy niewystarczającej ilości NaOH, żeby zmydlić całość. Przykładowo jeśli ustawimy 5% przetłuszczenie przy 100g masy tłuszczów kalkulator wyliczy nam taką ilość NaOH która zmydli 95g tych tłuszczów (czyli 95% całości) zostawiając 5% niezmydlone. Po co jest przetłuszczenie? Po to aby zwiększyć właściwości pielęgnujące mydła lub zrównoważyć wysokie właściwości oczyszczające mydeł z dużą zawartością kwasów tłuszczowych laurynowego i mirystynowego. Zazwyczaj wartości przetłuszczenia wahają się od 0% np w przypadku mydła kastylijskiego (100% oliwy z oliwek) do nawet 20-30% w przypadku mydła wykonanego 100% z oleju kokosowego.

Natknąłem się kiedyś na recepturę opisywaną jako mydło ze 100% przetłuszczenia. Otóż czegoś takiego nie można nazwać mydłem, gdyż 100% przetłuszczenia znaczy, że naszych tłuszczów nie zmydliliśmy wcale, jest to 100% tłuszczu, 0% mydła 🙂

Zapach- czyli ilość olejków zapachowych/eterycznych jaką kalkulator wyliczy dla naszej określonej masy.  Tutaj nie ma reguły, gdyż olejki eteryczne mają różną trwałość w mydle i jednych będziemy musieli dodać więcej innych natomiast mniej. Ma to natomiast ogromne znaczenie w przypadku, kiedy jesteśmy manufakturzystami i musimy się trzymać określonych ilości olejków eterycznych w recepturze.

5. Właściwości mydła i zawartość kwasów tłuszczowych

Ta rubryka jest bardzo istotna, ponieważ informuje nas o właściwościach naszego mydła. Wszystkie właściwości mają “zalecane” przedziały. Nie znaczy to jednak, że mydło które w widełkach nie będzie się mieścić nie będzie dobre. Widełki są jedynie wskazówką, nie należy natomiast maniakalnie się ich trzymać. Wszak gdyby tak było, kto by robił takie monomydła jak np oliwkowe? Soap calc. Kalkulator mydlany. Krok po kroku.

Twardość (hardness) mówi nam o twardości mydła, głownie tej początkowej. Ponieważ po odleżakowaniu również mydła z miękkich tłuszczów mogą być bardzo twarde (np z oliwy z oliwek). Mydła poniżej zalecanych wartości są w początkowej fazie leżakowania miękkie i maziste, natomiast powyżej zalecanych wartości mogą być na tyle twarde, że będą się kruszyć przy krojeniu.

Oczyszczanie (cleansing) mówi nam o powinowactwie naszego mydła do „łapania” tłuszczu. Warto zwrócić uwagę na tę wartość, gdyż mydła ze zbyt wysoką wartością oczyszczającą mogą bardzo wysuszać skórę. Mydła z niską wartością również będą myły, nie będą jednak szczególnie naruszać naszego sebum.

Pielęgnacja (condition) mówi nam o tym jak bardzo nasze mydło będzie pielęgnujące dla naszej skóry. Wbrew temu co sugeruje kalkulator, nie musimy się absolutnie martwić o coś takiego, jak górna granica.

Pienistość (bubbly) mówi nam o tym jak bardzo nasze mydło będzie się pienić. Chodzi tu o obfitość bąbli (lub jak kto woli bombelków).

Kremowość (creamy) mówi nam o tym jak bardzo nasze mydło będzie kremowe.

Iodine informuje nas o tym jak dużo wielonienasyconych kwasów tłuszczowych znajduje się w naszym mydle.

INS mówi nam o tym jak łatwo przebiegnie saponifikacja , wyższa wartość= łatwiejsza saponifikacja.

Co do zawartości poszczególnych kwasów tłuszczowych – z nich właśnie wynikają właściwości mydła. Kwasy laurynowy i mirystynowy nadają twardości, pienistości oraz właściwości mocno oczyszczających. Kwasy stearynowy i palmitynowy nadają nadają twardości i kremowości. Kwas rycynolowy nadaje mydłu kremowości i pienistości oraz właściwości pielęgnujących. Kwasy oleinowy, linolowy i linolenowy nadają własciwości nawilżających i pielęgnujących.

6. Formułowanie receptury

Za pomocą długiej tabeli dodajemy nasz skład tłuszczowy, możemy to zrobić podświetlając dany tłuszcz w tabeli kliknięciem a następnie klikając „Add” lub „+” przy konkretnym numerku. Jeśli wpisaliśmy wagę tłuszczów, jaką chcemy z góry założyć możemy używać wartości procentowych (czerwone ramki) w innym przypadku zaznaczamy rubryczkę „g” i wpisujemy gramatury ręcznie. Po kliknięciu „calculate recipe” otrzymamy masze właściwości mydła (oba zaznaczone zielonymi ramkami) jeśli nie jesteśmy usatysfakcjonowani możemy dalej modyfikować nasz przepis aż do osiągnięcia oczekiwanego efektu, jeśli jesteśmy zadowoleni, klikamy „view or print recipe”.

Gotowa receptura

Po kliknięciu „view or print recipe” dostajemy cały przepis łącznie z ilością wody i wodorotlenku jakich mamy użyć. Możemy przed wydrukowaniem lub zapisaniem przepisu w pliku pdf zrobić dodatkowe notatki lub utworzyć listę dodatkowych składników.

Kalkulator może być prostym i przyjaznym narzędziem do tworzenia receptur mydlanych, ogranicza nas jedynie nasza wyobraźnia i brak niektórych egzotycznych tłuszczów. Nie uwzględnia on wszystkich zmiennych jak np. dodatek kwasów, ale dzięki niemu możecie puścić wodzę fantazji i przewidzieć właściwości wielu, wielu receptur. A więc bawcie się, twórzcie i zmydlajcie tłuszcz! Soap calc. Kalkulator mydlany. Krok po kroku.